NOSÓWKA .

nosówka -Nosówka psów jest jedną ze starszych chorób wirusowych psów. Na chorobę tę od lat chorują inne psowate, łasicowate i szopowate. W ostatnich latach nastąpiła nagła ewolucja chorobotwórczości nosówki. Pod koniec lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku na nosówkę masowo zaczęły padać foki, morświn y i delfiny. W latach dziewięćdziesiątych zdechły na nosówkę lwy w rezerwacie Serengeti w Tanzanii oraz konie w Australii.

U psów na nosówkę najczęściej chorują szczeniaki w wieku 3-6 miesięcy. Jest to choroba wirusowa, a zarażenie następuje przez kontakt bezpośredni (lizanie, wąchanie) lub pośredni (trawniki).

Objawy nosówki

Postać oddechowa nosówki:
Po kilkudniowym okresie inkubacji następuje choroba, której przebieg w dużej mierze zależy od sił obronnych zaatakowanego zwierzęcia. Pierwsze objawy to najczęściej wysoka temperatura ok. 40 C, oraz zmiany w gardle i węzłach chłonnych podżuchwowych. Po kilku dniach dołącza się katar, zapalenie spojówek, kaszel.

Postać pokarmowa nosówki:
Po ok. 10 dniach, często dołączają się objawy ze strony układu pokarmowego: wymioty, biegunka, brak apetytu. Po 3-4 tygodniach leczenia, kiedy wydaje nam się, że mamy chorobę za sobą, czasami pojawia się postać nerwowa i/lub skórna.

Postać nerwowa i/lub skórna nosówki:
Postać nerwowa jest jedną z bardziej przykrych postaci tej choroby. Objawia się ona drżeniem kończyn, żuchwy, czasami porażeniami. Drżenie żuchwy powoduje toczenie piany z pyska w związku z czym jest bardzo podobna do wścieklizny. Postać skórna ujawnia się często w formie "Choroby twardej łapy". Polega ona na zgrubieniu skóry podeszew łap.

Leczenie nosówki

Leczenie nosówki jest dla wetów jednym z bardziej frustrujących zadań. W związku z tym, że jest to choroba wirusowa nie ma na nią leku a nasze działania są czysto objawowe i polegają na leczeniu powikłań i wzmocnieniu odporności pacjenta. Frustracja ta związana z jest długością leczenia (często powyżej miesiąca), tym że czasami objawy kliniczne są czasowo maskowane i nigdy nie jesteśmy całkowicie pewni że po jakimś czasie nie wystąpią objawy nerwowe.

Jeśli uda nam się wygrać walkę z chorobą, to często zostają powikłania. Mogą one ujawnić się w postaci niedorozwoju zębów stałych jeśli psiak chorował w okresie wymiany zębów. Dużo groźniejszym powikłaniem może być padaczka, która często występuje u psów, które przeszły formę nerwową.

Zapobieganie nosówce

Zapobieganie polega na stosowaniu szczepionek (najczęściej skojarzonych z innymi chorobami), które stosuje się najczęściej w wieku 8 i 12 tygodni. W sytuacji gdy wiemy że pies kontaktował się ze zwierzęciem chorym na nosówkę a jeszcze nie wystąpiły objawy kliniczne można spróbować zastosować surowicę. Późniejsze stosowanie jej, kiedy są już objawy kliniczne, jest nieskuteczne.

WŚCIEKLIZNA .

Wścieklizna jest najgroźniejszą chorobą odzwierzęcą o charakterze globalnym. Panuje niemalże w każdym zakątku globu. Jest niewiele miejsc wolnych od wścieklizny. Obecnie za takie miejsca uważa się Antarktydę, Oceanie, Japonie i Skandynawie. Do niedawna uznawane za wolne były Wielka Brytania i Australia, lecz w związku z zawleczeniem tej choroby przez nietoperze przestały być oazą wolności.

Rezerwuarem wirusa są różne gatunki zwierząt. W krajach tropikalnych, gdzie obecnie najwięcej ludzi umiera na wściekliznę, głównym zagrożeniem są psy. W pozostałych rejonach świata wścieklizna przenoszona jest przede wszystkim przez lisy, szopy (Ameryka) i nietoperze. Zwierzęta domowe, a więc psy i koty, stwarzają niewielki procent zagrożenia.

W Polsce dzięki masowym akcjom szczepień psów przeciw wściekliźnie, które rozpoczęto po wojnie i szczepienie lisów notowane od 1992 roku znacznie spadła liczba zachorowań wśród ludzi i zwierząt. Podczas gdy w 1949 r.66 osób zmarło na wściekliznę to w 1986r. odnotowano jeden przypadek śmiertelny i po 15 latach bez zachorowań ludzi w 2000 i 2001 r. na wściekliznę zmarło po jednej osobie.

Objawy kliniczne

Wyróżnia się dwie postacie choroby:

Postać szałową

Postać cichą

Wścieklizna - postać szałowa

Postać szałowa charakteryzuje się nagłą agresją zwierząt. Spokojne dotąd osobniki mają tendencję do uciekania i kąsania zwierząt i ludzi. Zamknięte w klatkach gryzą kraty. Mają spaczony smak i często połykają przedmioty niejadalne np. kamienie. Dalszy etap choroby to postwepowanie niedowladu miesni. W związku z porażeniem mięśni krtani zwierze przestaje pobierać wodę i pokarm, ślini się, następuje wypadnięcie języka. Często odnotowuję się także zmiany w wielkości źrenic i zez. Czas od pierwszych objawów klinicznych do śmierci wynosi kilka dni. U zwierząt dzikich odnotowuje się natomiast utratę lęku przed ludźmi. Stąd też zwierzęta dzikie podchodzą do siedzib ludzkich. Absolutnie zabrania się zbliżania ludzi do tak dziwnie zachowujących się zwierząt.

Wścieklizna - postać cicha

Postać cicha charakteryzuje się występowaniem porażeń bez wcześniejszych objawów pobudzenia.

Wścieklizna - leczenie

Leczenie - brak jest leczenia. Zwierzęta, u których podejrzewa się wściekliznę są usypiane. Potwierdzenie laboratoryjne choroby polega na badaniu mózgu, gdzie przy odpowiednim barwieniu wykrywa się tzw. ciałka negriego.

Wścieklizna - profilaktyka

Profilaktyka polega na corocznych szczepieniach przeciw wściekliźnie. Obecnie na rynku dopuszczone są szczepionki kilku zagranicznych firm, które są bezpieczne w stosowaniu i nie dają żadnych efektów ubocznych. Zazwyczaj pierwszy raz psa szczepi się w wieku trzech miesięcy, powtarzając szczepienie corocznie.

W związku z tym, że jest to szczepienie obowiązkowe w wielu miastach jest to sprawdzane przez straż miejską. Należy także posiadać aktualne szczepienie przy podróżowaniu z psem środkami komunikacji. Niezbędne jest oczywiście przy wyjeździe za granicę. Ośrodki wczasowe, gdzie przebywamy ze swoimi pupilami także wymagają od nas tego szczepienia.

Wścieklizna - obserwacja

Obowiązkowi obserwacji podlegają wszystkie zwierzęta, które ukąsiły człowieka. W momencie, kiedy człowiek pokąsany przez zwierze uda się do lekarza zostaje wszczęta procedura obserwacji. Lekarz powiadamia sanepid, a ten przesyła nakaz doprowadzenia zwierzęcia do lecznicy weterynaryjnej w celu obserwacji czy dane zwierze nie jest chore na wściekliznę. Nie ma znaczenia czy dane zwierze było szczepione na wściekliznę czy nie. Właściciel ma obowiązek przyprowadzić zwierzę w celu badania 1,5,10 i 15 dnia po pokąsaniu. W czasie obserwacji właściciel musi zabezpieczyć zwierzę aby nie uciekło. Jeśli nie wystąpią w tym czasie objawy nerwowe to przy ostatnim badaniu właściciel dostaje zaświadczenie dla sanepidu, że dane zwierze jest zdrowe. Obserwacji lekarz dokonuje na koszt właściciela zwierzęcia. W przypadku, gdy człowiek został pogryziony przez zwierzę obce, które uciekło i nie można dokonać obserwacji musi zostać poddany kilkakrotnemu szczepieniu przeciw wściekliźnie.

W związku z tym, że szczepienie to nie jest obojętne dla zdrowia człowieka należy zrobić wszystko, aby odnaleźć zwierze i doprowadzić je na obserwacje

zapalenie kości - młodzieńcze .;

Psy - młodzieńcze zapalenie kości

Młodzieńcze zapalenie kości (enostoza) występuje przede wszystkim u owczarków niemieckich, znacznie rzadziej u innych dużych ras jak rottweiler, golden retriver, labrador czy dog niemiecki.

Choroba polega na powstaniu stanów zapalnych w jamach szpikowych kości, co powoduje ich częściową degenerację. Przyczyny choroby nie są do końca poznane. Objawy choroby pojawiają się między 6 a 18 miesiącem życia. Schorzenie dotyczy wyłącznie kości kończyn ? przede wszystkim kości długich, kości ramiennej, udowej, kości przedramienia (k. łokciowa, k. promieniowa) i podudzia (k. piszczelowa). U niektórych psów zdarza się, że enostoza współistnieje z dysplazją stawu łokciowego czy osteochondrozy stawu ramiennego, co utrudnia diagnozę. Podstawowym objawem choroby jest silna, nagle pojawiająca się kulawizna jednej lub kilku kończyn, niezwiązana z żadnym urazem. Zwykle trwa kilka dni, naprzemiennie na poszczególnych kończynach, czasami może utrzymywać się nawet kilka miesięcy. Inne objawy, które mogą pojawić się w trakcie to osowiałość, gorączka oraz brak apetytu, na skutek rozwijającego się stanu zapalnego i silnej bolesności.

Ponieważ przyczyny choroby nie są do końca znane, chorobę leczy się objawowo przy pomocy leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.

Zdrowe zęby naszego pupila . :)

Zdrowe zęby naszego psa

Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy jak ważne jest dbanie o dobry stan uzębienia naszego pupila. O zęby psa trzeba dbać przez całe jego życie, jednak o to by stosowane zabiegi pielęgnacyjne były przez naszego psa tolerowane należy zadbać już w bardzo młodym wieku. Psy z reguły nie lubią, gdy dotyka się ich pyska i zagląda w zęby, dlatego ważne jest, żeby pies już jako szczeniak się do tego przyzwyczaił. Na rynku pojawiło się wiele środków higienicznych przeznaczonych specjalnie do pielęgnacji psich zębów. W sklepach zoologicznych można kupić szczoteczkę do zębów przypominającą szczoteczkę stosowaną przez ludzi, jak również specjalne szczoteczki nakładane na palec, które czyszczą zęby masując jednocześnie dziąsła. Aby umilić psu mycie zębów jak również poprawić skuteczność zabiegu możemy zastosować specjalne pasty do zębów o przyjemnym dla psa smaku. Regularne stosowanie pasty do zębów wspomaga leczenie chorób przyzębia, łagodzi ból zębów i zapobiega tworzeniu się kamienia nazębnego, który w przyszłości może przyczynić się do wypadnięcia zęba. Jeżeli nasz pies wyjątkowo nie lubi czyszczenia zębów można połączyć przyjemne z pożytecznym, kupując naszemu pupilowi gumową piłeczkę lub tzw. jeżyka, który można posmarować pastą, a pies bawiąc się i gryząc zabawkę przy okazji będzie czyścił zęby przy pomocy środka chemicznego. Jeżeli nie mamy czasu na codzienną higienę jamy ustnej naszego psa możemy zakupić specjalne smakołyki służące do oczyszczania zębów. Jadalne szczoteczki do zębów są smaczne, a dzięki temu, że zawierają specjalne enzymy zapobiegające tworzeniu się płytki nazębnej i kamienia nazębnego.


Psy karmione suchą karmą mają z reguły mniejsze kłopoty z kamieniem nazębnym, gdyż gryząc kulki czy granulki karmy, także ścierają sobie jego zaczątki. Psy karmione "naturalnie" spożywają z reguły miękki pokarm, nieczyszczący zębów. Warto pamiętać, że skłonność do odkładania się kamienia nazębnego jest związana nie tylko z dietą psa, ale i z czynnikami genetycznymi, takimi jak skład chemiczny śliny. Powoduje to między innymi trudność w określaniu tempa narastania kamienia - niektóre psy bez wielu zabiegów mają zęby olśniewająco białe do późnej starości, inne borykają się z kamieniem przez całe życie.

Jeśli jednak, mimo wszelkich starań, pojawi się na zębach naszego pupila brudnobrązowy nalot (najpierw przy dziąsłach i od wewnętrznej, położonej bliżej języka stronie zębów), to trzeba zabrać się za jego usunięcie. Należy wtedy zgłosić się do weterynarza, który w narkozie oczyści zęby przy pomocy ultradźwięków. Kamień nazębny jest najczęstszą przyczyną chorób przyzębia, powodując stany zapalne dziąseł, a dziąseł w skrajnych przypadkach może prowadzić do utraty zębów.

Cukrzyca u psów .

Cukrzyca psów - podawanie insuliny

W leczeniu cukrzycy niezmiernie ważne jest zrozumienie tej choroby przez właściciela i ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym pieska. Właściciel musi się nauczyć samodzielnie wykonywać wkłucia. Najlepiej, aby pierwszy raz wykonał je w obecności lekarza.

Stosowanie insuliny

• Insulinę należy przetrzymywać w lodówce (w pozycji leżącej).
• Otwartą ampułkę można używać góra 30-40 dni.
• Nie można insuliny absolutnie silnie mieszać gdyż bardzo szybko traci swoje właściwości (należy delikatnie mieszać ruchami kolistymi).
• Insuliny wieprzowe można rozcieńczać roztworem soli fizjologicznej (rozcieńczona insulina może być używana góra 2 tygodnie).
• Strzykawki do podawania insuliny można użyć góra 4 razy (potem plastik strzykawki wchodzi w reakcje z insuliną i ta traci wartość).

Niezwykle istotny też jest okresowy pomiar glukozy przez właściciela. W związku z tym zaleca się, aby właściciel zaopatrzył się w glukometr i sprawdzał poziom cukru (zwłaszcza w momentach pogorszenia się stanu psa). Krew do takiego pomiaru właściciel pobiera nakłuwając małżowinę uszną psa. Inną metodą jest badanie moczu testami paskowymi na zawartość cukru i ciał ketonowych.

Raz na 6 tygodni dobrze jest wykonać badanie laboratoryjne krwi na zawartość glukozy (powinno się badać w szczycie działania insuliny a więc w 6-8 godzin po podaniu). Ponadto ważna jest cykliczna kontrola masy ciała (ważymy psa co 2 tygodnie).

Dzięki tak prowadzonemu zwierzęciu zapewnimy mu kilka lat życia w miarę dobrych warunkach zdrowotnych. Nie leczona lub źle leczona cukrzyca zazwyczaj w ciągu kilku miesięcy kończy się śmiercią.

Udar cieplny .

Udar cieplny

Po długiej i mroźnej zimie, na którą wszyscy tak narzekali, przyszły wakacje i gorące lato. Niestety lato i związane z nim upały są śmiertelne dla wielu naszych zwierzaków. Co roku w wyniku udarów cieplnych i słonecznych ginie wielu naszych czworonożnych przyjaciół.

Na udar cieplny składa się wiele zaburzeń wynikających przede wszystkim z niewydolności krążeniowo oddechowej. Szczególnie niebezpieczne jest nadmierne przegrzanie głowy w wyniku czego następuje podrażnienie opon mózgowych, które prowadzi do przekrwienia i w następstwie ich zapalenia.

Objawy udaru

Główne objawy to hipertermia, czyli bardzo wysoka temperatura dochodząca do 42C. W ciężkich przypadkach notuje się utratę przytomności i silne drgawki.

Druga grupa objawów związanych z przegrzaniem wynika z zaburzeń gospodarki wodno -mineralnej. Zwierzęta tracą temperaturę poprzez nadmierne zianie, które powoduje silne parowanie wody i minerałów. W jej wyniku powstaje nadmierny deficyt wodny i jeszcze groźniejszy dla życia zwierzęcia niedobór minerałów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek a szczególnie nerwowych i mięśniowych. W czasie upałów zwierzęta tracą nadmierne ilości sodu, potasu, magnezu. Nadmierne spożycie wody uzupełnia niedobory wodne natomiast pogłębia utratę elektrolitów. Dlatego zalecane jest w czasie tych dni uzupełnianie elektrolitów poprzez pojenie zwierząt wodą mineralną niegazowaną, oraz podawanie preparatów potasowo magnezowych (np. Aspargin, Kalipoz, Kalium effervescens). Można też do pojenia zwierząt w upalne dni używać wody odcedzonej z gotowanych ziemniaków, która zawiera sporo sodu i potasu (woda oczywiście musi być schłodzona). Utrata wody i elektrolitów może doprowadzić do wstrząsu hipowolemicznego i śmierci zwierzęcia.

Trzecim zagrożeniem związanym ze słońcem są oparzenia słoneczne skóry i rozwijające się w ich wyniku procesy nowotworowe zwłaszcza czerniaki. Na oparzenia szczególnie narażone są zwierzęta bez okrywy włosowej (grzywacze chińskie, sfinksy), które szczególnie trzeba chronić przed tego typu zagrożeniami. Nadmierna skłonność do czerniaków notuje się natomiast u zwierząt albinotycznych i innych z białą sierścią.

Jak rozpoznać udar

Pierwsze objawy udaru to pobudzenie zwierzęcia (może biegać, szczekać), szybki oddech, drgawki toniczno kloniczne. Potem następuje utrata przytomności. Charakterystyczne jest podniesienie temperatury ciała do 41-42 C.

Postępowanie przy udarze

Pacjenta należy przenieść w chłodne zacienione miejsce. Rozpocząć chłodzenie okładając ciało zwierzęta zwłaszcza głowę zimnymi ręcznikami lub kostkami lodu. Jak najszybciej dostarczyć zwierzę do lecznicy. Leczenie udaru cieplnego polega na podawaniu dożylnym schłodzonych roztworów elektrolitowych, glikosterydów przeciwdziałającym rozszerzającemu się obrzękowi mózgu, leków nasercowych, leków moczopędnych. Po przywróceniu czynności pacjent powinien pozostawać przez kilka dni pod kontrolą lekarską.

Udar cieplny należy zawsze traktować jako poważne zagrożenie życia i trzeba mieć świadomość, że mimo podjętego leczenia możemy przegrać tą nierówną batalię.

Parwowiroza

Choroby psów - parwowiroza

Parwowiroza jest jedną z najgroźniejszych chorób wirusowych psów. Jest też chorobą najmłodszą. Początki jej sięgają wczesnych lat osiemdziesiątych, kiedy pojawiła się na świecie i w Polsce. Dziwne są początki tej choroby...

Przyczyny
Jest to choroba wirusowa - wirus powszechnie występujący na całym świecie. Niektórzy uważają, że jest to zmutowany wirus panleukopenii kociej, który ma bardzo podobną budowę. Swoją powszechność zawdzięcza niezwykłej żywotności. Jest odporny na wiele środków dezynfekcyjnych, temperaturę i w środowisku potrafi utrzymać się przez ponad rok.

Objawy
Objawy kliniczne występują najczęściej u zwierząt 2-3 miesięcznych, które wcześniej nie zostały zaszczepione przeciw tej chorobie. Pierwszym charakterystycznym symptomem tej choroby jest całkowity brak apetytu. Zwierzę przestaje pobierać pokarm równocześnie zaczynają się wymioty. Z godziny na godzinę pogarsza się stan kliniczny, dołącza się biegunka o charakterystycznym zapachu (jeśli można nazwać to zapachem). Jest to fetor, który jeśli ktoś przeżył pamięta do końca życia. Równocześnie może pojawić się krew w kale.

Przebieg
Choroba zazwyczaj trwa około tygodnia i nie leczona przeważnie kończy się śmiercią.

Leczenie
Leczenie jest czysto objawowe i polega przede wszystkim na podawaniu dożylnym lub podskórnym płynów elektrolitowych, witamin, antybiotyków. Jeśli terapia jest podjęta w miarę wcześnie, to zazwyczaj kończy się wyleczeniem i szybkim powrotem zwierzęcia do zdrowia. Powodzenie leczenia w dużej mierze zależy od właściciela, który powinien choremu zwierzęciu zapewnić optymalne warunki. Musi mu zapewnić ciepły kąt, aby odwodniony zwierzak nie tracił dodatkowo temperatury, oraz ograniczył możliwość ucieczki. Psy chore na parwowirozę mają tendencję do skrywania się w różne ciemne miejsca, dlatego bardzo często oddalają się od domu.


Jak zapobiec tej chorobie?
Jedynym zabezpieczeniem przed tą chorobą jest szczepienie.

Szczepienia
Termin szczepień wyznacza lekarz prowadzący w zależności od sytuacji epizotiologicznej na danym terenie. Ja, psy w domach w których panowała parwowiroza, szczepię wieku 6 tygodni powtarzając szczepienie po 3 tygodniach. Trzecie szczepienie przeciw parwowirozie wykonuję po ukończeniu 12 tygodni. W normalnym przypadku szczenię szczepię w wieku 8 tygodni z powtórzeniem w wieku 12 tygodni.

Innym rodzajem zabezpieczenia jest surowica, którą podaje się w wypadku podejrzenia, że zwierze może mieć kontakt z wirusem (hodowle, wystawy, sytuacje gdy kontaktowało się ze zwierzęciem u którego wykryto parwowirozę). W przypadku zastosowania surowicy szczepienie powinno się przeprowadzić po 3 tygodniach od zastosowania surowicy.

Na koniec najważniejsza rzecz:
Często obserwuję właścicieli beztrosko wypuszczających swoje szczeniaki w okolicach lecznicy. Przecież to najbardziej zanieczyszczony teren, gdzie parwowiroza to rzecz tak pewna jak śnieg zimą. Proszę Was: trzymajcie swoje zwierzaki (jeśli nie miały wszelkich szczepień), na rękach - niech nie kontaktują się z ziemią i podłogą lecznicy.

Juuutro.

Jurto dodam więcej . ;*******
Mam nadzieje że troszkę komuś pomogę . <33

zdj.3

zdj.2

Teraz troche zdj. :)

Psia mowa .

Psia mowa

Psy dysponują obszerną gamą najróżniejszych sygnałów, za pomocą których potrafią się porozumiewać.
Pies, który usiłuje okazać swą dominację, stroszy włos na grzbiecie, nastawia uszy, unosi ogon i otwiera pysk  Jeśli chce grozić, to podciąga wargi i pokazuje zęby. Pies lękliwy, który jednocześnie jest agresywny, tuli ogon i kładzie uszy. Uwaga, jeśli nie będzie mógł się rozładować, to wkrótce zaatakuje!
Pies zapraszający do zabawy przypada na przednich kończynach do ziemi, unosi zad, przyjaźnie macha uniesionym, ale luźnym ogonem i szczeka zachęcająco. Pies, który się poddaje, przypada do ziemi, by wydać się mniejszym. Pies, który się całkowicie poddaje, przewraca się na grzbiet i wtula ogon między uda.

"Żeby jeszcze umiał mówić..."
Sygnały optyczne, takie jak postawa ciała czy ogona, ustawienie uszu i mimika odgrywają znaczącą rolę w psiej mowie. Równie ważnymi - jeśli nie ważniejszymi - środkami wyrazu naszego czworonoga są wydawane przez psa głosy i pozostawiane przez psa zapachy.

Mowa ciała

By rzeczywiście móc zrozumieć, co pies chce wyrazić, trzeba obserwować przede wszystkim wzajemne ułożenie głowy, tułowia i ogona. Gdy pies chce komuś grozić lub zaimponować, to stara się przede wszystkim wydać się jak największym. Staje na wyprostowanych kończynach, z wysoko uniesionym, lekko drgającym na końcu ogonem tuż przed swym rywalem, głowa jest lekko odwrócona w bok, a uszy czujnie nastawione ku przodowi.
Zachowania grożące można podzielić na agresywne i obrończe. Jeśli pies grozi atakiem, to jednocześnie warczy lub nawet szczeka, jego tułów jest napięty, a włos najeżony; ogon jest uniesiony wysoko ponad głowę i cały napięty, głowa jest leciutko pochylona, uszy wyraźnie nachylone ku przodowi, a zęby całkowicie odsłonięte. Przy grożeniu obrończym, w wypadku niepewności lub lekkiej obawy, pies stara się wyglądać na mniejszego, niż jest w rzeczywistości, nogi są lekko ugięte, ogon jest spuszczony, a uszy stulone ku tyłowi.
Jeśli pies pragnie poddać się przeciwnikowi, to wyraźnie zaczyna się garbić, opuszczając głowę miedzy łopatki. Przy poddaniu pasywnym pies potrafi nawet położyć się na ziemi i powoli czołgać się w kierunku dominującego rywala. Ogon jest wtulony między nogi, uszy stulone są ku tyłowi, pies nerwowo oblizuje się i potrafi popiskiwać niczym szczenię. Przy poddaniu aktywnym co prawda postawa ciała także wskazuje na poddanie się, ale pies wygląda nieco pewniej, a ogon trzymany jest neutralnie - ani uniesiony, ani wciśnięty miedzy nogi. Zachowanie takie często widać przy spotkaniu psa z właścicielem: pies cieszy się, choć nie przesadnie, i okazuje swe poddanie, ale też nie demonstracyjną bezwarunkową uległość.

Mimika

Pysk psa ma wiele możliwości wyrazu, sygnalizowania stanu psychicznego psa przez układ oczu, uszu i warg. Gdy pies odczuwa lęk lub złość, jego źrenice zmniejszają się, a powiększają, gdy pies obserwuje coś interesującego lub przyjemnego. Chcąc okazać swa dominację, pies wpatruje się uparcie w swego rywala, starając się zmusić go do odwrócenia wzroku, co jest dowodem wycofania się z rywalizacji, obawy, niepewności lub poddania się. Uszy nastawione bacznie ku przodowi znamionują - w zależności od okoliczności i postawy reszty ciała - zainteresowanie, zachowanie dominacyjne lub grożące , podczas gdy uszy stulone ku tyłowi lub rozłożone na boki wskazują na podporządkowanie się, strach lub niepewność. Odsłonięcie zębów jest zawsze sygnałem grożącym.

Dźwięki

Psy znają i potrafią wydawać najróżniejsze dźwięki: umieją szczekać, wyć, warczeć czy piszczeć. Szczekają przede wszystkim wtedy, gdy chcą ostrzec (a zatem zaalarmować resztę stada), ale także z radości, kiedy właściciel wraca do domu, kiedy pies zaprasza do zabawy, kiedy pies poluje lub kiedy jest na tropie. Wycie z kolei w warunkach naturalnych służy do oznaczania swego terytorium, odstraszenia innych stad od jego naruszania oraz do zbierania się stada w jednym miejscu (dlatego psy domowe, które muszą długo pozostawać same, często wyją, dając wyraz swej samotności i wzywając swego właściciela, tak jak w naturze wzywałyby innych członków stada). Piski i skomlenia są wydawane przez szczenięta - a później i dorosłe psy - jako jednoznaczny sygnał dyskomfortu lub bólu, a czasami także - zniecierpliwienia. Warczenie jest zachowaniem grożącym, częściej jednak związanym z poczuciem niepewności i lęku niż z poczuciem siły i dominacji. Pies pewny swej przewagi nie warczy.

Zapachy

Psy potrafią także przekazywać sobie pewne komunikaty za pomocą moczu czy odchodów, a właściwie ich zapachów. W ten sposób przekazywane są informacje o wielkości, charakterze i częstotliwości pobytu w danym terenie psa. Zapachy odgrywają także znacząca rolę w bezpośrednich kontaktach psów - niejednokrotnie widzieliśmy, jak psy obwąchują sobie pyski, ale także okolice narządów płciowych i odbytu. Psy dominujące mniej chętnie godzą się na staranne ich obwąchiwanie przez innego psa, podczas gdy psy poddane dążą do prezentacji swej 'palety zapachów'.

Niechciane przesłania

Psy często swym zachowaniem zdradzają znacznie więcej swych stanów psychicznych niż chciałyby - najlepszym przykładem będzie tu porównanie zachowań dominacyjnych dwóch młodych psów, widzących się pierwszy raz. Pies mniej pewny siebie zawsze przegra pierwsze ustalanie hierarchii, choćby był fizycznie silniejszy - rywalizacja rozstrzyga się na poziomie predyspozycji psychicznych a nie fizycznej przewagi.

Wzajemne podpatrywanie się

Ponieważ pies i człowiek żyją ze sobą od wielu pokoleń, przeto nauczyli się wzajemnie nie tylko odczytywać swe sygnały, ale i wydawać je w sposób zrozumiały dla drugiej strony. Najprostszym przykładem jest tu przekrzywianie głowy przez psa, gdy ten usiłuje coś zrozumieć - to zachowanie nabyte w toku obcowania z człowiekiem. Człowiek także nauczył sie czegoś od psa, co doskonale widać, gdy człowiek usiłuje zachęcić swego czworonoga do zabawy; zazwyczaj pochyla się ku przodowi, kuca lub nawet klęka albo też demonstracyjnie przestępuje z nogi na nogę. Dokładnie te same gesty wykonuje pies, zachęcający innego psa do zabawy - jedynym wyjątkiem jest tu poklepywanie się rękami o uda, czynność, której pies, niestety, nie jest w stanie powtórzyć...

wypadki . :(

Postępowanie w razie wypadku

Niestety z powodu niedopatrzeń właścicieli, ale także z powodu swojej wrodzonej ciekawości nasze psy często ulegają różnym wypadkom. Od prawidłowej pierwszej pomocy zależy często ich zdrowie i życie. Warto więc chyba mieć poniższe rady zawsze pod ręką.

POMOC PO WYPADKU SAMOCHODOWYM

Jeżeli nasz pies został potrącony przez samochód, pierwszą, zazwyczaj odruchową, czynnością jest chęć podniesienia zranionego zwierzęcia. Nie wolno jednak tego robić bez wcześniejszego przygotowania. Nie wiemy przecież, które części ciała zwierzęcia uległy uszkodzeniu podczas uderzenia. Podnosząc zwierzę możemy przyczynić się do pogłębienia urazu. Dlatego należy starać się maksymalnie opanować własne nerwy, zaś czynność podnoszenia i przenoszenia zranionego zwierzęcia wykonać w sposób najbardziej bezpieczny dla jego życia i zdrowia. Pamiętać trzeba, że obolałe i będące w szoku zwierzę może wykazywać agresję nawet w stosunku do swojego ukochanego opiekuna. Lepiej więc przezornie zabezpieczyć się przed ewentualnym pokąsaniem, zakładając psu, o ile to możliwe, kaganiec. Pamiętajmy także o tym, że szok wywołany uderzeniem może być tak duży, iż zwierzę - mimo np. złamań - samo się podniesie i będzie próbowała uciekać. W takich przypadkach właściciel powinien starać się zatrzymać psa i go uspokoić.
Jeżeli po uderzeniu zwierzę przyjmuje przymusową pozycję leżącą, zachodzi podejrzenie, że doszło do poważnych uszkodzeń np. kręgosłupa, miednicy itp. Wówczas przy zachowaniu maksymalnej ostrożności staramy się podnieść ranne zwierzę na uprzednio przygotowany koc. Jeżeli w pobliżu znajduje się jeszcze ktoś - prosimy o pomoc. Jedna z ratujących osób trzyma głowę zwierzęcia, druga klatkę piersiową i brzuch, trzecia miednicę. Po ułożeniu psa na kocu dwie osoby napinają koc, trzecia zaś podtrzymuje od dołu klatkę piersiową i brzuch. W ten sposób bezpiecznie przenosimy psa do samochodu, przykrywamy kocem i natychmiast udajemy się do najbliższej lecznicy weterynaryjnej.

UDAR CIEPLNY

Do udaru cieplnego u psów najczęściej dochodzi na skutek niefrasobliwości i braku wyobraźni właścicieli. Często podczas upałów pies zostaje zamknięty w samochodzie, a właściciele wychodzą podziwiać zabytki lub robić zakupy. W szczelnie zamkniętym aucie, stojącym w pełnym słońcu, temperatura po kilkunastu minutach dochodzi do 40 st. C., a niekiedy nawet wyżej. Wracający opiekunowie zastają psa z mniej lub bardziej nasilonymi objawami udaru cieplnego. W ciężkich przypadkach zwierzę jest nieprzytomne, ciężko oddycha, jest w stanie zapaści. W lżejszych Đ ma pianę na pysku, wysunięty język, trudności z oddychaniem, jest nadmiernie pobudzone lub osłabione, apatyczne. Natychmiast trzeba przystąpić do ratowania psa, dążąc do jak najszybszego ochłodzenia jego ciała. Obficie więc polewamy je zimną wodą i staramy się wytrzeć pianę z pyska. Następnie robimy zimne okłady mokrym ręcznikiem lub kocem. Jeśli po kilku minutach zwierzę nie wykazuje znacznej poprawy, należy jak najszybciej zwrócić się po pomoc do najbliższej lecznicy weterynaryjnej.

UŻĄDLENIA

Zwierzęta użądlone przez osy i pszczoły wykazują silny niepokój, reagują szybko opuchlizną. Niekiedy, przy nadwrażliwości, lub jeśli użądlenie ma charakter masowy, może dojść do zapaści, a nawet śmierci. W przypadku użądlenia trzeba błyskawicznie zlokalizować miejsca ukąszeń i usunąć żądła. Zbiorniczek z jadem zwykle wyrywany jest (w przypadku pszczoły) razem z żądłem. Wówczas tkwiące w ciele ofiary żądło, choć już odłączone od ciała owada, jeszcze przez długi czas wtłacza jad z rytmicznie kurczącego się woreczka jadowego. Po usunięciu żądła, by ulżyć cierpieniu zwierzęcia, warto zrobić na opuchnięte miejsca okłady z sody oczyszczonej. Zalecana proporcja to płaska łyżeczka sody na szklankę wody. W przypadku masowych użądleń lub użądleń w szczególnie niebezpieczne miejsca, np. wewnątrz jamy ustnej, należy natychmiast szukać pomocy lekarza.

UKĄSZENIA ŻMII

W przypadku pokąsania psa przez żmiję trzeba jak najszybciej założyć opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia. Jeśli to możliwe, miejsce ukąszenia obkładamy lodem lub zimnymi okładami. Natychmiast należy zgłosić się do lekarza weterynarii, który poda surowicę, leki wspomagające i opatrzy miejsce pokąsania.

POPARZENIA

Letnie wieczorne ogniska, czy przygotowywanie potraw na grillu to także niebezpieczne sytuacje dla naszego psa. Zdarza się, że rozbawiony pies, szczególnie gdy ma czworonożnego towarzysza, wbiega wprost do ogniska, lub przewraca na siebie rozgrzany grill z gorącymi węglami.
Najważniejszą czynnością jest zahamowanie czynnika termicznego. Jeżeli pies wpadł do ogniska i pali się na nim sierść, należy za wszelką cenę zdusić ogień, narzucając na psa koc, który przecież zawsze znajdzie się przy ognisku. Poparzone miejsca trzeba natychmiast przemyć i ochłodzić zimną wodą. Jeśli to możliwe, obłożyć oparzenia lodem, a następnie na poparzony naskórek nanieść tłustą maść, choćby wazelinę.
W przypadku poważnego uszkodzenia termicznego konieczna będzie pomoc lekarza weterynarii, gdyż istnieje konieczność opanowania szoku. W przypadkach ciężkich poparzeń może nawet zajść potrzeba interwencji chirurgicznej.

RANY I SKALECZENIA

U psów najczęściej dochodzi do skaleczenia opuszek palcowych w wyniku czego występuje silne krwawienie. Skaleczenia łap bardzo często są następstwem kopania w ziemi, bądź nadepnięcia np. na potłuczone szkło.
Ranę staramy się szybko oczyścić i przemyć środkami dezynfekującymi. Następnie wkładamy niewielkie gaziki pomiędzy palce i bandażujemy. Zaznaczyć jednak trzeba, że takie postępowanie może mieć miejsce tylko w przypadku niewielkich i powierzchownych ran. W razie większego lub głębokiego skaleczenia będziemy musieli skorzystać z pomocy lekarza, gdyż konieczne będzie zszycie rany, czy założenia sączka. Jeśli rana jest mała, płytka i niezbyt krwawi, to wykonany samodzielnie opatrunek zabezpieczamy dodatkowo przez założenie skarpety.
Inaczej jest w przypadku skaleczeń, powstałych np. na skutek pogryzienia przez psa. Musimy przede wszystkim zlokalizować miejsce skaleczenia. Szukamy więc miejsc, gdzie sierść jest posklejana i właśnie na nie zwracamy uwagę. Wokół rany wycinamy zakrwawione posklejane włosy. Uszkodzone miejsce dezynfekujemy łagodnym środkiem (rivanol, woda utleniona). Podobnie jak poprzednio, także i w tym przypadku o dalszym postępowaniu decyduje rozległość i głębokość rany.

ZATRUCIA TOKSYCZNE

Problem dotyczy zazwyczaj młodych psów, które poprzez swoją ciekawość świata próbują różnych rzeczy. Jeżeli podejrzewamy swojego psa o zjedzenie trucizny (lub mamy taką pewność), a całe zajście miało miejsce niedawno, staramy się u psa wywołać natychmiastowe wymioty. Wlewamy psu do pyska zimną wodę z solą, lub zimną wodę z musztardą, bądź wodę utlenioną. Płyn wlewamy bardzo ostrożnie, by nie spowodować zachłyśnięcia się zwierzęcia. Szybko udajemy się do lekarza, zabierając ze sobą, jeśli to tylko możliwe, opakowanie po truciźnie. Wówczas lekarz będzie miał możliwość podania antidotum, tj. odtrutki. CIAŁO OBCE W GARDLE Podczas wakacji możemy poświęcić więcej czasu na zabawę z psem. Zdarza się, że kij, patyk, czy piłka utkną w gardle naszego pupila. Równie częste są przypadki utkwienia kości, zabawki, niekiedy nawet kamienia. Ciało obce może zablokować krtań, powodując poważne utrudnienia w oddychaniu. W przypadku całkowitego zablokowania krtani zazwyczaj w krótkim czasie dochodzi do śmierci przez uduszenie. Dlatego bardzo ważne jest błyskawiczne usunięcie ciała obcego z gardła zwierzęcia. Pies z tkwiącym w gardle ciałem obcym jest mocno zaniepokojony, obolały, wykazuje silny ślinotok. Otwieramy mu pysk i delikatnie, powoli staramy się palcami wyjąć obcy przedmiot. W przypadku trudności możemy pomóc sobie pęsetą, ale pod warunkiem zachowania maksymalnej ostrożności. Nie wolno usuwać tkwiącego przedmiotu na siłę, chyba że istnieje niebezpieczeństwo natychmiastowego uduszenia się zwierzęcia. Jeżeli napotkamy na duże trudności z usunięciem ciała obcego, konieczna będzie wizyta u lekarza, który zastosuje środki farmakologiczne i specjalistyczne narzędzia.

CIAŁO OBCE W NOSIE I OKU

Dość rzadko zdarzają się przypadki utkwienia ciała obcego w nosie psa. Dotyczy to zwykle młodych i ciekawskich psów, które na spacerach zachowują się jak odkurzacze. Jeśli ciało obce tkwi w nosie, staramy się je uchwycić i delikatnie obracając wyciągnąć. Jeśli tkwi głębiej, musi to zrobić lekarz. Również w przypadku ciała obcego wbitego w gałkę oczną, np. odrobiny szkła, opiłków metalu, trzeba natychmiast szukać fachowej pomocy lekarskiej. W przeważającej ilości przypadków ciała obce w oku psa to paprochy, piasek, kawałki kory itp. Chcąc pomóc psu, trzeba w pierwszej kolejności zadbać o to, by nie ocierał sobie oczu łapami. Najlepiej poprosić kogoś o pomoc w przytrzymaniu psa. Następnie otwieramy mu oko, przytrzymując powieki palcem wskazującym i kciukiem, i po odszukaniu ciała obcego staramy się je wypłukać. Najlepiej zrobić to łagodnym okulistycznym roztworem kwasu bornego. Jeśli go nie mamy, można użyć zimnej słabej herbaty. Otwarte oko psa przemywamy gazikiem nasączonym roztworem przemywającym. Nie wolno do tego celu używać waty, aby w oku nie pozostały drobne włókienka, które drażniłyby gałkę oczną. Po przemyciu dobrze jest wpuścić na powierzchnię oka jedną lub dwie krople parafiny leczniczej, co wydatnie zmniejszy uczucie dyskomfortu u psa.

BEZPIECZNE PODRÓŻOWANIE

Często spotykamy na naszych drogach jadący samochód z otwartą tylną szybą i wychyloną głową psa. Zadziwiająca jest lekkomyślność i krótkowzroczność opiekunów. Pęd powietrza wraz z kurzem, piaskiem, żwirem, to prawie całkowita pewność, że będziemy mieli chorego psa. Jeśli nawet nie zdarzą się ciała obce w oku, nosie, uchu, nawet w jamie ustnej, to pewne jest przeziębienie i wszelkie z tym związane konsekwencje. Zwrócenie uwagi kierowcy, który jest zazwyczaj właścicielem psa, spotyka z ignorancją, a niekiedy arogancją. A może by tak sam spróbował? Ciekawe, czy wytrzymałby, choć przez piętnaście minut, z głową wystawioną za okno w samochodzie, jadącym z prędkością 90 km/ godz. Może i tak, ale z jakimi następstwami? Nagminne jest również wożenie (szczególnie psów małych ras) na kolanach kierującego. To bardzo niebezpieczne! Przy próbie hamowania pies spada pod nogi i pedały samochodu. W przypadku ponowienia prób hamowania, okazuje się to niemożliwe, bo pod nogami mamy czworonoga.

szczepienia .

Szczepienia ochronne

By zabezpieczyć psa przed ciężkimi, czasem wręcz śmiertelnymi chorobami, koniecznie trzeba go uodpornić. Jeżeli dojdzie do zakażenia, zwierzęta zazwyczaj chorują, a może też nastąpić zejście śmiertelne. Jedyną skuteczną ochroną przed chorobami zakaźnymi jest szczepienie.

• OGÓLNE ZALECENIA ODNOŚNIE SZCZEPIEŃ

Szczepieniom poddawane mogą być jedynie zwierzęta zdrowe, uprzednio odrobaczone. Dlatego też jeśli lekarz weterynarii nie poda innych zaleceń, radzimy co roku swojego psa zaszczepić przeciwko wściekliźnie i pozostałym chorobom zakaźnym.

• SZCZEPIENIE PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE

Ustawa z dnia 24.04.1997 r. "O zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej" znosi konieczność obowiązkowego corocznego szczepienia przeciwko wściekliźnie. O terminie następnego szczepienia decyduje lekarz weterynarii.
Taki zapis w ustawie możliwy jest dzięki szczepionkom inaktywowanym (zabitym) wirusem wścieklizny. Jednorazowe podanie szczepionki powoduje powstanie odporności utrzymującej się 2 - 3 lata. Najczęściej oferowane w gabinetach weterynaryjnych szczepionki tej generacji to: Defensor (Pfizer), Rabdomun (Pitman-Moore), Nobivac Rabies (Intervet), Rabisin R (Merial), Virbagen Rabies (Virbac).
Szczepionki podaje się podskórnie, rzadziej domięśniowo w ilości 1,0 ml. Odporność poszczepienna pojawia się po ok. 10 dniach od momentu zaszczepienia. Niepożądane objawy poszczepienne (szok anafilaktyczny, reakcje alergiczne) zdarzają się wyjątkowo rzadko. Cena szczepienia przeciwko wściekliźnie, podobnie jak pozostałych usług weterynaryjnych jest "ceną umowną", przeciętnie jest to 10 - 20 zł.
O szczepieniu tym trzeba koniecznie pamiętać planując wyjazd wakacyjny z psem zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. W przypadku wyjazdu zagranicznego, prócz posiadania urzędowego świadectwa zdrowia psa i wystawionego na jego podstawie certyfikatu wywozowego, warto zorientować się w przepisach wwozowych dotyczących zwierząt, obowiązujących w kraju docelowym.
Przykładowo:
Szwecja, Norwegia 4 mies. kwarantanny,
Wielka Brytania, Irlandia - 6 mies, Kanada - 1 mies.
Kwarantanna odbywa się w miejscach wyznaczonych przez administrację danego kraju, ale na całkowity koszt właściciela zwierzęcia.

• SZCZEPIENIA INNYCH CHORÓB ZAKAŹNYCH

Planując wakacyjne eskapady warto zadbać o pozostałe (choć nie wymagane prawem) szczepienia. Pozwoli to uniknąć przykrych następstw związanych z zachorowaniem ukochanego czworonoga. Psy chronić należy przed: nosówką, parwowirozą, koronawirozą, leptospirozą, parainfluenzą i zakaźnym zapaleniem wątroby.
Na rynku usług weterynaryjnych dostępne są szczepionki, które mają działanie uodparniające na większość z wymienionych chorób. Ceny w zależności od użytego biopreparatu w przybliżeniu wynoszą od 30 do 60 zł.

• SZCZEPIENIE SZCZENIĄT

Nieco inny cykl szczepień dotyczy szczeniąt. Młode zwierzęta do ukończenia 12 tygodnia życia powinny być szczepione 2 - 3 razy. Przykładowo: jeśli szczepienie zaczynamy u młodego szczenięcia, które ukończyło dopiero 6 tygodni, proponuję jako pierwszą szczepionkę podać Nobivac Puppy DP, która na krótko, acz skutecznie zabezpiecza przed nosówką i parwowirozą. Następnie po upływie 2 - 3 tygodni należy zadbać o szczepienie nosówki, parwowirozy, leptospirozy, koronawirozy, parainfuenzy, zakaźnego zapalenia wątroby. Po kolejnych 2 - 3 tygodniach szczepienie to powinno być powtórzone. Pozostaje jeszcze szczepienie wścieklizny, które obowiązuje wszystkie psy od ukończenia 4 miesiąca życia.

• PRZYKŁADOWY PROGRAM SZCZEPIEŃ:

Najczęściej spotykane oznaczenia literowe na szczepionkach psich:
D, C, F - nosówka
H - choroba Rubarth'a
P - parwowiroza
R - wścieklizna (rabies)
PI - parainfluenza
mPI2/Bb - szczepienie przeciwko parainfluenzie i kaszlowi kenelowemu
Cv-K - oznaczają szczepienie przeciwko koronawirozie

kąpiel i czesanie

Kąpiel i dwa słowa o czesaniu Przesądy o tym, że psa nie można kąpać, bo szkodzi to jego zdrowiu są stare jak świat. Ich zwolennicy wyciągają na poparcie swej tezy mnóstwo argumentów, mniej lub bardziej przekonujących, które obalić można tylko w jeden sposób. Wystarczy ściśle stosować się do ich przepisów, by po niedługim czasie nie móc ani psa pogłaskać, ani przytulić się do niego, by nie wspomnieć już o dzieleniu z nim łóżka... A warto wiedzieć, że wedle ankiety przeprowadzonej przez brytyjskie pismo „Dogs Today” ponad dwie trzecie właścicieli zwierząt domowych w Wielkiej Brytanii przyznaje się do wpuszczania swych ulubieńców pod kołdrę. Wyniki podobnego sondażu, przeprowadzonego na swych stronach internetowych przez polski miesięcznik „Mój Pies” wyglądają bardzo podobnie. Wynika z tego jedno: każdy pies musi być czysty. Oznacza to, że – chcemy czy nie – trzeba go kapać. I nie chodzi tu tylko o zmycie pospolitego błota z łap czy kurzu z sierści; włos psa chłonie niczym gąbka wszelkie zanieczyszczenia z powietrza, i te widoczne, i te trudniej zauważalne, jak choćby osad z rur wydechowych samochodów.

Oczywiście, niektóre psy wymagają kąpieli częściej niż inne. Czworonogi, którym przychodzi rywalizować z pobratymcami na wystawach psów, kąpane są nie tylko po to, by zmyć brud, ale przede wszystkim by poprawić wygląd. Trudno przecież sobie wyobrazić finalistki konkursu Miss Polonia, które nie zadbałyby o włosy przed występem. Z psami jest podobnie. Kąpiel psa wymaga jednak nieco więcej zachodu niż zwykłe mycie włosów przez człowieka, i nie tylko dlatego, że - proporcjonalnie – znacznie więcej jest do mycia.

Przygotowania rozpocząć należy od... spaceru z psem. Po kąpieli pies przez kilka godzin co najmniej nie powinien wychodzić na dwór, nawet na chwilkę, zwłaszcza gdy temperatura powietrza różni się od tej, panującej w mieszkaniu czy budzie, przy czym ważne jest nie tylko to, by nie było dużo zimniej. Wyprowadzenie świeżo wykapanego psa nawet w upał może być dla niego niebezpieczne, gdyż nawilgła sierść działa niczym termostat, a parujący włos potrafi obniżyć temperaturę skóry psa nawet o 5-7 stopni Celsjusza! Jeszcze jeden plus ze spaceru - należycie wybiegany pies będzie znacznie spokojniejszy w wannie.

Psy ras długowłosych o obfitym podszerstku trzeba przed kąpielą starannie wyczesać, usuwając wszelkie kołtuny czy spilśnienia. Używamy do tego grzebienia (nie szczotki!), rozdzielając kołtun czubkiem grzebienia i palcami, a następnie wyczesując go energicznym ruchem (uważać trzeba tylko, by usuwać w ten sposób filce rozdzielone na pasemka, a nie wyrywać kłębów sierści!). W niektórych sklepach można dostać stosowny spray ( „Kammhilfe” czy „Entfilzungspray” niemieckiej firmy Trixie lub angielski odpowiednik o nazwie „EasyGroom” ) którego użycie bezpośrednio na kołtun przed kąpielą ułatwia jego usunięcie. Takie zgrubne wyczesanie psa umożliwia nam usunięcie kołtunów, bo gdyby je zmoczyć i wysuszyć, to jedyną metoda byłoby ich wycięcie. (Choć może nie do końca – zarówno firma JPHery jak i Ring 5 opracowały specjalny szampon dla psów o sfilcowanej sierści, który umożliwia usunięcie kołtunów przy czesaniu PO kąpieli, ale to kwestia wyboru – ułatwiają one usunięcie węzłów sierści, ale niezbyt pielęgnują zdrowy włos...)

Pamiętać także trzeba, że na kilka godzin przed kąpielą nie karmimy psa, by nie być zmuszonym do wyjścia z nim na spacer, dopóki nie będzie całkowicie suchy!

Przygotować teraz trzeba wszelkie utensylia, niezbędne do kąpieli, a to: watę, szampon, ew. odżywkę do włosów dla psów wystawowych, duży ręcznik lub dwa, szczotkę, grzebień, mocną suszarkę do włosów.

Sprzęt do pielęgnacji psa jest wyposażeniem, na którym zdecydowanie nie powinniśmy oszczędzać. Produkty dobrej jakości będą nam służyły przez wiele lat (gilotyna do pazurów, której używam, służy mojemu stadu od dobrych dwudziestu lat), a kiepskie nie wytrzymają normalnej eksploatacji. Istotne jest np. by nie używać z popularnych plastikowych grzebieni, które nie dość, że łamią się przy lada okazji, to jeszcze elektryzują włos przy suszeniu, sprzyjając jego kołtunieniu się. Najlepsze będą tu grzebienie w całości metalowe (sam korzystam z pokrywanych teflonem produktów z serii „Salon” ), choć oprawiane w specjalny plastik produkty renomowanych firm ( KW, Mikki, A Bianchi) są doskonałe, acz znacznie w Polsce droższe. Szczególny nacisk trzeba położyć na jakość suszarki do włosów, bo bez niej doprowadzenie do porządku psa długowłosego jest po prostu niemożliwe. Moim zdaniem musi mieć ona moc co najmniej 1600 W. Przy początkowym suszeniu niepotrzebne są nam wszelkie „bajery”, jak np. dyfuzor, który może nam oddać nieocenione przysługi przy końcowym dopieszczaniu wyglądu psa, idącego na wystawę (napusza włos, optycznie zwiększając jego objętość). Wskazane natomiast byłoby, by wlot suszarki (czyli przeciwległy koniec dyszy, z której leci ciepłe powietrze) był firmowo przysłonięty cienką siateczką, tak jak mają to profesjonalne suszarki fryzjerskie dużej mocy. Siateczka taka chroni suszarkę przed dostawaniem się do niej do środka włosów, co bardzo skraca żywot urządzenia... Jeśli nasza suszarka nie ma takiej siateczki, to trzeba na jej końcówkę wlotową nałożyć domowy filtr, zrobiony np. ze starych rajstop.

Nowoczesny przemysł oferuje nam całą szeroka gamę rozmaitych szamponów dla psów, od zwykłych, pielęgnacyjnych, po lecznicze i „wystawowe”. Wszystkie one mają odmienne od szamponów ludzkich współczynniki kwasowości (owe osławione pH!), mniej drażniąc skórę psa.

Dobierając odpowiedni szampon dla swego pupila musimy nauczyć się starannie czytać informacje na buteleczkach, gdyż źle dobrany szampon co prawda zmyje nam ze zwierzaka brud, ale swym działaniem dodatkowym może podrażnić skórę lub nawet zmienić kolor włosa psa! Rodzaj szamponu do codziennego użytku zależy przede wszystkim od wieku psa (dla szczeniąt są inne, delikatniejsze szampony) i rodzaju jego włosa. Inne szampony są dla psów o włosie szorstkim (wszystkie teriery!), inne dla psów długowłosych o miękkiej i puszystej strukturze włosa, jeszcze inne dla psów o włosie prostym, twardym (większość owczarków). Jeśli nie ma dla nas większego znaczenia struktura włosa naszego pupila po kąpieli, sięgnijmy po szampony „ogólnego stosowania”.

Starą zasada pielęgnacji psów mówi – najlepsze są kosmetyki angielskie, potem amerykańskie, francuskie, niemieckie, a na końcu wszystkie inne. Niestety, gradacja ta podobnie wygląda też w cenniku... Na dodatek od kilku lat pojawiły się w Polsce doskonałe szampony rodzimej produkcji – myślę tu o serii kosmetyków „Dr. Seidla” czy „Derma-Vet” , które udatnie łączą niewygórowaną cenę z wypróbowaną jakością.

Istnieje także sporo kosmetyków o działaniu leczniczym – myślę tu o szamponach dziegciowych, siarkowych, rumiankowych czy proteinowych. Większość z nich może być pomocna przy niegroźnych stanach podrażnienia skóry, wynikającego z łupieżu (bardzo częstego u psów) czy uczulenia na ugryzienia pcheł lub komarów.

Specjalną dziedziną wiedzy są szampony przeznaczone dla psów wystawowych, z reguły wyposażone w colour enhancer czyli mniej lub bardziej delikatnie farbujące włos. Szczególnie istotne jest to dla psów białych i czarnych, na których wszelkie przebarwienia włosa najbardziej widać. Każdy z zagranicznych producentów kosmetyków dla psów ma w swej ofercie szampony koloryzujące, i wtedy korzystamy z wspomnianej już owej świętej zasady – angielskie, amerykańskie, a potem wszelkie inne... Dobierając szampon dla psa wystawowego należy starannie zapoznać się z instrukcją na buteleczce i nie sugerować się wyłącznie wysoką ceną, która nie zawsze idzie w parze z wysoką jakością. Ze wszech miar godne polecenia są kosmetyki firm „Ring 5” „Bio-Groom”, „Mr Groom”, „Vetzyme” . Popularne jeszcze kilka lat temu francuskie kosmetyki firmy Jean-Pierre Hery straciły ostatnio grono zwolenników, którzy przestawili się na inne produkty nie dlatego, by wyroby JPH zrobiły się nagle gorsze, a ich konkurencja lepsza, tylko minęła na nie moda (a szkoda, bo to seria kosmetyków wysokiej klasy).

Sprowadzane od niedawna do Polski produkty amerykańskie #1 All System są kosmetykami bardzo specjalistycznymi i o cenach wprost kosmicznych (a pamiętać trzeba, że produkty pielęgnacyjne dla psów są z reguły sporo droższe niż ich „ludzkie” odpowiedniki!). Kosmetyki #1 All System wymyślono dla profesjonalnych groomerów (czyli psich fryzjerów), przygotowujących psy do pokazów na kilka dni przed wystawą, stąd gwarantują one optymalny wygląd psa „jak spod igły” przez kilka do kilkunastu dni, co rzadko jest potrzebne w naszych polskich warunkach... Podobne działanie mają produkty firmy Iv St. Bernard, równie drogie i równie doskonałe.

Oferowane przez wiele sklepów zoologicznych szampony w polskich buteleczkach mogą skrywać doskonałe produkty renomowanych firm, które w ramach nie do końca dostosowanej do naszego rynku polityki marketingowej zmniejszają a nie zwiększają swe szanse (tak jest np. z doskonałymi francuskimi szamponami „Nanouk” , sprzedawanymi w Polsce pod nazwą „Miro” ). Rozlewanie ich w Polsce obniża ich cenę, ale utrudnia ich sprzedaż... Z drugiej strony – angielska czy niemiecka nazwa nie zawsze jest gwarantem dobrej klasy produktu – pod nazwą handlową Trixie sprzedawane są niemieckie kosmetyki naprawdę niewyszukanej jakości.

Przy okazji – chciałbym serdecznie odradzić stosowanie popularnych niegdyś szamponów owadobójczych, mających pomóc w wytępieniu częstych u psów pasożytów skórnych. Skuteczność ich jest wprost proporcjonalna do działań ubocznych: im lepiej tłuką pchły czy wszoły, tym bardziej podrażniają skórę, a mogą być nawet całkiem niebezpieczne dla śluzówek oczu czy nosa psa. Pasożyty skórne tępi się odpowiednimi preparatami, a nie szamponem!

Pamiętać trzeba jeszcze, że wiele szamponów sprzedawanych jest w postaci koncentratu, który przed zaaplikowaniem psu trzeba rozcieńczyć ciepłą woda w proporcji podanej na opakowaniu (zazwyczaj jest to 1:5).

Kąpiąc psa czy to w wannie właśnie, czy w kabinie prysznicowej, zawsze wykładamy jej dno czymś, co może dać solidne podparcie dla psich łap. Najlepsza jest tu specjalna gumowa podkładka (do kupienia w większości drogerii), ale w ostateczności może być nawet ręcznik frotte, który po namoknięciu doskonale przylega do dna.

Z waty przygotowujemy dwa tampony, które wsuwamy do psich uszu, tak by nie dostała się do nich woda, a zwłaszcza woda z mydłem. Większość psów nie lubi wsuwania czegokolwiek do uszu, ale trudno, lepiej pogodzić się z krótkotrwałym dyskomfortem swego pupila niż ryzykować zapalenie ucha.

Wprowadzamy psa do kabiny lub oburącz podnosząc go wstawiamy do wanny, na wspomnianą już podkładkę i starannie moczymy ciepłą (nie gorącą!) wodą. Optymalna temperatura wody to ok. 35 stopni. Moczymy psa poczynając od ogona, stopniowo przesuwając prysznic w okolice szyi, i NIE MOCZYMY głowy. Dopiero gdy cały korpus, ogon i łapy, kark i pierś są całkowicie wilgotne i spłukane z pierwszego brudu, sięgamy po szampon.

Szampon (przygotowany w odpowiedniej proporcji z koncentratu!) wylewamy na dłoń i wmasowujemy we włosy psa, poczynając od grzbietu, a następnie przechodzimy w dół, do brzucha i łap psa. Nie można zapomnieć o ogonie, także u ras krótkowłosych – na jego spodniej części znajdują się ujścia gruczołów ogonowych, wydzielających minimalne ilości lepkiego śluzu, łatwo przyjmującego brud! Gdy umyjemy już całość psa, bardzo skrupulatnie spłukujemy wszelkie ślady szamponu i dopiero teraz przechodzimy do głowy, gdzie wykonujemy te same czynności, w tej samej kolejności tylko znacznie szybciej, by do minimum ograniczyć kontakt szamponu z oczami, nosem i wargami psa. U psów wyposażonych przez naturę w obfitą brodę (briard, sznaucer, terier szkocki, czarny terier) trzeba ją raz jeszcze umyć, nie żałując szamponu. Na brodzie najczęściej dochodzi do zabrudzeń i mycie jej w zasadzie powinno wejść do rytuałów codziennej pielęgnacji psa (a w każdym razie powinno się to robić znacznie częściej niż kąpiel całego zwierzaka). Na koniec starannie spłukujmy szampon i w zasadzie po wszystkim. Trzeba tylko pamiętać, że u psów o wzorcowo pomarszczonej skórze (shar pei, ale także dog de Bordeaux, mops czy niektóre boksery) trzeba koniecznie przetrzeć ręcznikiem wszelkie fałdy skórne, także na pysku, a susząc psa nie zapomnieć o tych miejscach, bo bardzo łatwo o zaparzenie skóry, co tworzy doskonałe środowisko dla rozmaitych pasożytów i zmian skórnych! Teraz czeka nas znacznie dłuższa i bardziej skomplikowana czynność: suszenie.

(Przedtem jednak, jeśli przygotowujemy psa do występu na wystawie, z reguły skorzystamy z odżywki, zwanej często z angielska conditionerem. Większość odżywek aplikowana jest na mokry, czysty włos, bezpośrednio po myciu, przy czym cześć odżywek musi być spłukiwana, cześć natomiast pozostawia się na włosie. Z przyczyn czysto technicznych wygodniejsze w użyciu są te drugie. Jeśli nie chodzi nam o nadanie włosom jakiś szczególnych cech – twardości, miękkości, wrażenia „sypiącego się” czy „lejącego” włosa, to możemy spokojnie korzystać z niezłych odżywek do włosa polskiej firmy Animal Health).

Jeśli nie możemy stosować balsamów i szamponów specjalnych, tylko dla psów, możemy choćby przejściowo ratować się kosmetykami przeznaczonymi do włosów ludzkich - nie do końca dopasowana odżywka bywa lepsza, niż brak jakiejkolwiek odżywki. Trzeba tylko pamiętać, by w takim wypadku stosować zawsze kosmetyki przeznaczone dla włosów suchych i zniszczonych farbowaniem lub trwałą ondulacją. Lepsze są odżywki nie wymagające spłukiwania po nałożeniu na włos, jeśli natomiast przepis wymaga spłukania, to trzeba pamiętać, że na psich włosach odżywka powinna być trzymana co najmniej dwukrotnie dłużej niż na ludzkich!

Dawne podręczniki pielęgnacji zalecały używanie do płukania psa wody z lekka zakwaszonej sokiem z cytryny lub octem, co nadawało psiej sierści odrobinę połysku, ale dziś, gdy mamy do wyboru cała gamę specyfików mniej szkodzących włosom, nie jest to w żadnym wypadku potrzebne.

Jeśli stosujemy podczas kąpieli kilka rozmaitych kosmetyków (szampon, odżywka i balsam) to warto zadbać, by wszystkie były tej samej firmy, bo ich wzajemne działanie uzupełnia się i daje jeszcze lepszy efekt.

Na zakończenie kąpieli warto jeszcze skontrolować stan tzw. zatok około odbytowych psa. Są to dwa gruczoły, usadowione w obu stron odbytu, nieco poniżej (warto przy wizycie u weterynarza poprosić o wskazanie, gdzie się one znajdują). Przez całe życie psa zbiera się w nich maź, o mocnym i dość nieprzyjemnym zapachu, która zazwyczaj jest mechanicznie wyciskana przez prace mięśni około odbytowych podczas normalnego załatwiania się psa. W niektórych wypadkach (zwłaszcza gdy pies przez jakiś czas ma z rozmaitych przyczyn luźne stolce) ujścia gruczołów około odbytowych mogą zostać zaczopowane, a zbierająca się w nich wydzielina może prowadzić nawet do stanów zapalnych, a w krańcowych wypadkach – nawet do ropni, przebijających się przez skórę w pobliżu odbytu (wbrew pozorom nie są to tak rzadkie wypadki). Podczas rutynowych wizyt u weterynarza można prosić o skontrolowanie stanu tych zatok, a podczas kąpieli, gdy skóra psa jest ciepła i rozpulchniona, możemy to zrobić sami i w razie jakichś wątpliwości wycisnąć je.

Suszenie psa jest dość skomplikowane. Z jednej strony trzeba to zrobić w miarę szybko, by pies nie zmarzł, z drugiej nie można włosów trzeć ani masować ręcznikiem, bo powstałych w ten sposób kołtunów nijak nie da się później rozczesać. W szczęśliwej sytuacji są tu właściciele psów krótkowłosych, jak bokser czy doberman, które na dobrą sprawa można do sucha wytrzeć ręcznikami i symbolicznie tyko dosuszyć suszarką. Właściciele psów długowłosych, z reguły wyposażonych w obfity i miękki podszerstek (podszycie, podszyt), skazani są na kilkugodzinną pracę.

Psy o włosie długim, lecz prostym, wymagają przede wszystkim starannego osuszenia włosa okrywowego, tak by w czasie suszenia nie pozagniatał się. Hodowcy seterów opracowali nawet specjalna metodę „odciskania psa”, polegającą na zawijaniu stojącego psa w kolejne suche prześcieradła i wyciskaniu przez nie wody. Metoda ta, dość długotrwała, jest szczególnie warta polecenia dla psów, które musza być szybko przygotowane do wystawy i nie powinny być „przemoczone do ostatniego włosa”.

Suszenie psa jest długotrwałe i niewiele jest sposobów na to, by czynność te przyspieszyć. Oczywiście, wstępne wytarcie zwierzaka w kilka ręczników frotte, bo osuszyć go zgrubnie z nadmiaru wody pomoże, ale nie liczmy na to zbytnio. Psy długowłose, zwłaszcza z podszerstkiem, potrafią wchłonąć w sierść niewiarygodne ilości wody. Pewni właściciele polskiego owczarka nizinnego zważyli go kiedyś bezpośrednio po wyjęciu z wanny – pies ważący zwykle 16-17 kilo ważył równo 25 kg, czyli nasiąkł ponad 5 litrami wody. Pięć litrów to wcale niemałe wiadro! Na dodatek nie możemy zawzięcie trzeć włosów do sucha, bo momentalnie narobimy cała masę zbitych włosów, które trudno będzie rozdzielić grzebieniem.

Warto sobie zawczasu przygotować potrzebne narzędzia, by nie szukać ich gorączkowo, gdy mokry pies leży już na stole (a rzadko który będzie spokojnie czekał...) Konieczne nam będą: niezbyt gęsty grzebień, szczotka, ew. cążki do obcinania pazurów i suszarka do włosów.

Układamy psa na boku i zaczynamy suszenie od brzucha psa. U psów długowłosych przyjdzie nam jednocześnie czesać psa, w kierunku naturalnego układania się włosa, czyli ku dołowi. Zaczynając „od spodu” po kolei suszymy poszczególne partie ciała zwierzęcia, kończąc na grzbiecie, po czym... odwracamy psa na drugi bok i zaczynamy od początku! Suszenie polega w największym skrócie na tym, by unieść grzebieniem partię włosa i podsuszyć ją, następnie kolejna partia, i tak przez cała długość psiego tułowia. Wysuszone włosy sczesujemy ku dołowi i suszymy kolejną partię, znów przez cała długość boku psa. Szczególnie troskliwie suszymy „na pieprz” wszelkie miejsca, w których włos najchętniej się mechaci – pod pachami, w pachwinach, za uszami. Pozostawienie tam nie dosuszonego włosa w zasadzie gwarantuje nam kołtuny za dwa-trzy dni... Na koniec zostawiamy sobie głowę psa, która wymaga szczególnej troski, gdyż operowanie suszarką jest tu dość trudne – pies instynktownie unika ciepłej strugi powietrza kierowanej w oczy czy nos. Ważne jest niezmiernie, by susząc psa na tyle ostrożnie operować suszarką, by gorącym strumieniem powietrza nie poparzyć zwierzaka, a zarazem by włos suszyć, a nie tylko „nawietrzać”.

W czasie czesania staramy się usunąć wszelkie resztki kołtunów, jakie jeszcze pozostały w sierści. Ponieważ szarpanie włosów, zwłaszcza przy skórze, jest bardzo bolesne dla psa, przeto zawsze przytrzymujemy sierść u nasady lewą ręką, tak by zamortyzować ciągnięcie. Czasami nie da się uniknąć mocniejszej ingerencji – niektóre z kołtunów przetrwały kąpiel i wstępne czesanie – w takim wypadku przyjdzie nam uciec się do narzędzia ostatniej szansy – filcarza. To skrzyżowanie grzebienia z nożyczkami – grzebień wyposażony w znacznie dłuższe, płaskie, często faliste i zaostrzone zęby, którymi możemy przeciąć kołtuny na wąskie pasemka i następnie usunąć je delikatnie zwykłym grzebieniem. Jeśli korzystamy z filcarza, to musimy pamiętać, że nie zastępuje on grzebienia, a tylko go uzupełnia i nie służy w żadnym wypadku do przeczesywania całej sierści!

Skoro już jesteśmy przy czesaniu musimy zapamiętać raz na zawsze – nigdy, przenigdy i za żadne skarby nie próbujemy czesać suchego włosa! Suchy psi włos łamie się łatwo i dlatego przed czesaniem zawsze należy go przynajmniej zwilżyć. Najlepsza metoda jest tu skorzystanie ze zwykłego zraszacza do kwiatów, napełnionego wodą z odrobiną odżywki bez spłukiwania. Skrapiamy nieco włos i dopiero bierzemy się do czesania! (Dlatego zawsze warto wykorzystać kąpiel psa do starannego rozczesania go.)

Przy okazji: włos psi zachowuje się nieco inaczej niż ludzki i złota zasada naszych prababek – codziennie 50 razy szczotką, będziesz miała lśniące i zdrowe włosy – u psów nie sprawdza się w żadnym wypadku! Przesadne, codzienne szczotkowanie psów, zwłaszcza długowłosych, prowadzi jedynie do połamania włosów i skrócenia ich... Pamiętać należy, że psi włos, inaczej niż ludzki, nie rośnie stale i po osiągnięciu maksymalnej przewidzianej przez naturę długości po prostu obumiera i wypada (nie dotyczy to jednak np. yorkshire i skye terierów oraz komondorów). Nadmierne szczotkowanie przyspiesza naturalną wymianę włosa i utrudnia mu osiągnięcie imponującej długości. Dlatego też niektórzy hodowcy np. owczarków szkockich czy szetlandzkich szczotkują swe psy rzadko, najwyżej raz w miesiącu, a najbardziej radykalni – nigdy, tylko po kąpieli!

Kąpiel psa warto wykorzystać także do przeprowadzenia przeglądu oczu, uszu i pazurów naszego ulubieńca, gdyż znużony całą procedurą pies chętniej dozwoli nam na manipulowanie przy tych newralgicznych punktach ciała.

PCHŁY PRECZ !

Pchla inwazja

• Pchły są zewnętrznymi pasożytami skóry o płaskim tułowiu i długości 4-5 mm. Na świecie występuje ich ok. 1500 gatunków. Samica może w ciągu swojego życia złożyć 300-500 jaj. Pchła żywi się krwią (zwierzęcia, człowieka) wyssaną po ugryzieniu. Dorosły osobnik w ciągu doby potrafi wyssać 20 razy więcej krwi, niż sam waży. Jednocześnie, w przypadku braku żywiciela, pchły mogą miesiącami, a nawet przez cały rok, żyć bez pożywienia.
• Obecne warunki życia naszych czworonożnych przyjaciół - wykładziny podłogowe, kanapy, sofy, fotele, centralne ogrzewanie - znacznie sprzyjają nasilaniu się pchlej inwazji. Zaatakowane pasożytami zwierzęta stają się niespokojne, często nawet agresywne, uporczywie gryzą się i drapią. Niektóre psy i koty na ukąszenia pcheł reagują uczuleniem - alergicznym pchlim zapaleniem skóry. Początkowo objawia się ono swędzeniem w okolicy ogona, odbytu, później miednicy, krocza, okolicy lędźwiowej, ud i brzucha.
• Obecność pcheł można stwierdzić przez dostrzeżenie pasożytów, jak też ich odchodów na skórze i sierści psa czy kota.
• Uporczywie drapiące się zwierzę może wprowadzić w uszkodzony naskórek dodatkowe infekcje grzybiczne lub bakteryjne.
• Pchły mogą też być żywicielem pośrednim psiego tasiemca. Obcujący z zapchlonym zwierzęciem człowiek jest również narażony. Dlatego nie należy bagatelizować pchlego problemu. Zwłaszcza że na rynku dostępna jest szeroka gama środków skutecznie zwalczających pchły, zarówno na samym zwierzęciu, jak i w jego otoczeniu. Przy wyborze specyfiku radziłbym wziąć pod uwagę wiek, ciężar, stan fizjologiczny, oraz skłonności alergiczne naszego ulubieńca. Decydując się na zakup określonego środka, trzeba przed zastosowaniem upewnić się co do stopnia jego toksyczności i bezpieczeństwa dla zwierząt i ludzi.

zęby

Pielęgnacja zębów Pies rodzi się bez zębów, które wyrastają w ciągu pierwszych kilku tygodni życia szczenięcia. Początkowo jest ich 28 – i są to zęby mleczne, ostre jak szpileczki. W tym czasie niewiele trzeba poświęcać im uwagi, wystarczy okresowe sprawdzanie, czy wszystkie rosną jak należy i czy przypadkiem kształt szczęk nie prowadzi do deformacji zgryzu. U większości ras (ale nie wszystkich!) pożądany jest tzw. zgryz nożycowy, przy którym siekacze górnej szczęki zachodzą ściśle na siekacze żuchwy. U części ras dopuszczalny jest także zgryz cęgowy, w którym siekacze obu szczęk stykają się wierzchołkami. Niektóre rasy psów mają wzorcowy tzw. przodozgryz, kiedy siekacze żuchwy wysunięte są przed siekacze górnej szczęki (tak ma np. buldog angielski czy shih tzu). Fachowcy mówią jeszcze o przodozgryzie w kontakcie (kiedy zęby mimo wszystko stykają się ze sobą) lub bez kontaktu (gdy przy zamkniętym pysku siekacze nie dotykają się nawzajem).

U wszystkich ras tyłozgryz (przy którym siekacze żuchwy nie stykają się z siekaczami górnej szczęki, gdyż są niejako cofnięte, a żuchwa jest zbyt krótka w porównaniu ze szczęką) jest wadą.
Warto obserwować u psa rozwój zgryzu mlecznego, gdyż daje on pewne podstawy do wyrokowania o ustawieniu zębów stałych.
Zęby mleczne wypadają psu w wieku około 3 miesięcy, choć są tu duże różnice osobnicze. Z reguły jako pierwsze wypadają psu siekacze właśnie, potem zęby przedtrzonowe (tuż za kłem), następnie trzonowe – te w głębi szczęk, a dopiero na koniec kły. Koniecznie trzeba kontrolować jak pies „gubi” zęby, bo u niektórych ras - zwłaszcza tych o wydłużonych pyskach oraz u ras miniaturowych - kły mleczne potrafią przetrwać w szczęce dość długo, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając właściwe ustawienie prawdziwego, dorosłego już kła. Jeśli zauważymy u szczeniaka podwójne kły, to czym prędzej pędźmy do weterynarza by przetrwałe mleczaki usunął.
Także z kłami wiąże się jeszcze jedna przeszkoda – otóż o części psów (i znów najbardziej narażeni są tu przedstawiciele ras wąsko- i długogłowych) zdarza się, iż kły wyrastają zbyt wąsko, raniąc podniebienie i dziąsła. Skutecznym domowym sposobem jest tu masowanie kłów, póki jeszcze ich nieprawidłowe ustawienie nie utrwaliło się w szczęce. Zabieg jest banalnie prosty i polega na kilkakrotnym w ciągu dnia naciskaniu na koronę kła od wewnątrz paszczy na zewnątrz. Z reguły od tygodniu czy dwóch takich zabiegów ząb „wchodzi na swoje miejsce”.
Warto w tym miejscu omówić problem osławionych „jedynek”, które spędzają sen z oczu wielu hodowcom psów ras użytkowych. Jedynki to pierwsze zęby przedtrzonowe, tuż za kłem, oznaczane przez anatomię jako P1 (stąd właśnie ich nazwa). Otóż wielu psom – kilku procentom populacji – nie wyrastają one w ogóle lub wyrasta tylko część z przepisowych czterech sztuk. Teoretycznie nie ma się czym przejmować, gdyż jest to zjawisko normalne i spotykane także u dzikich psowatych, ale u wielu psów rasowych w myśl wzorca niedopuszczalne...
I choć opieka nad zębami podrastającego psa jest dość prosta, to jednak trzeba pamiętać o paru zasadach. W okresie rozwoju zębów stałych nie należy raczej dopuszczać do zabaw w przeciąganie, szarpanie się z psem szmatą czy nawet specjalną zabawką – niepewnie jeszcze ustawione zęby, zwłaszcza niewielkie siekacze, poddawane stałemu naciskowi mogą się wysunąć poza przewidziane przez matkę-naturę miejsca.
Po drugie – w okresie zmiany zębów doskonałą zabawką dla psa jest miękka kość cielęca, zwłaszcza pełna smakowitych chrząstek. Pieczemy w ten sposób niejako dwie pieczenie przy jednym ogniu – ogryzając kość pies poddaje naturalnym naprężeniom mleczne zęby, które łatwiej obluzowują się i wypadają, a zarazem podajemy psu łatwo przyswajalne związki, niezbędne do budowy kośćca.
Po trzecie – pamiętajmy, że podawanie psom antybiotyków (a konkretniej - tetracyklin) w okresie zmiany zębów może prowadzić do trwałych zmian w ich wyglądzie: przebarwień szkliwa, zmiany kształtu lub nawet uszkodzenia zawiązków zębów stałych – i niektóre zęby nie wyrosną w ogóle! Podobny wpływ na zęby mogą mieć niektóre choroby, jakie dościgną naszego pupila w tym okresie (zwłaszcza szczególnie niebezpieczna jest tu nosówka!).
Gdy pies zmieni już wszystkie zęby i będzie miał pełny garnitur 42 kostnych wyrostków w szczękach, możemy w zasadzie odetchnąć z ulgą, choć właściwa praca dopiero teraz się rozpocznie.
Pies w zasadzie nie wie, co to ból zęba, gdyż próchnica u drapieżników jest tak rzadka, iż do niedawna sądzono nawet iż nie występuje w ogóle. Największym zagrożeniem dla zębów naszego pupila są urazy mechaniczne (prowadzące do pęknięcia lub złamania zęba) i kamień nazębny. O ile urazom trudno zapobiec, o tyle z kamieniem nazębnym można i trzeba walczyć.
Usuwanie kamienia jest o tyle ważne, że w osadach nazębnych mnożą się rozmaite pierwotniaki, będące często źródłem bardzo nieprzyjemnego zapachu z psiego pyska (dlatego też wielu weterynarzy usuwanie kamienia łączy z podawaniem preparatów dezynfekujących psi pysk).
Sposobów usunięcia kamienia jest wiele, i wszystkie wychodzą z zasady, iż łatwiej zapobiegać niż leczyć. W sklepach zoologicznych można dostać bez kłopotów kilka rodzajów specjalnych past do zębów dla psów – wydatek to niewielki (wraz ze specjalną szczoteczką – kilkanaście złotych) ale zajęcie – koszmarne! Żaden pies (zwłaszcza, gdy nie był do tego przyzwyczajony w szczenięctwie) nie lubi grzebania mu w paszczy i to zarówno szczotką na rączce jak i szczoteczkami zakładanym na palce właściciela. Pies przyzwyczajony do tej procedury w młodości dozwala na nia dość chętnie, zwłaszcza że pasty do zębów dla psów mają często przyjemny dla czworonoga zapach i smak wołowiny czy kurczaka. Jeśli zdecydujemy się na szczotkowanie zębów, to musimy pamiętać, żeby czynność tę wykonywać w miarę regularnie, raz lub dwa razy w tygodniu, by nie dopuścić do rozwoju kamienia – szczególnie trudne jest tu oczyszczenie łamaczy – zębów położonych w głębi pyska.
Znacznie prostsze jest zdanie się na działalność psa – w tych samych sklepach zoologicznych kupić można specjalne kości lub ciasteczka, zachęcające psa do żucia i mechanicznie zdejmujące narastający na zębach osad. Są one zazwyczaj absolutnie nieszkodliwe dla psa nawet w przypadku połknięcia, tak więc są bezpieczne. Pewną trudność mogą sprawiać tylko psom o obfitej brodzie, gdyż żucie „czyszczących kostek” z reguły wiąże się wygryzaniem sobie brody... Praktycznie każda firma produkująca karmy dla psów wytwarza takie suchary lub kostki (w Polsce najpopularniejsze są kostki „Rask” i suchary „Snap” firmy Masterfoods oraz biskwity firmy IAMS), a istnieją w świecie firmy produkujące tylko takie pomoce higieniczne (amerykańska firma Nylabone jest tu najlepszym przykładem). Podobnie działają także specjalnie preparowane kostki wytworzone z suszonej skóry wołowej. Mechaniczne działanie takich kostek jest ze wszech miar godne zalecenia.
Psy karmione suchą karmą maja z reguły mniejsze kłopoty z kamieniem nazębnym, gdyż gryząc kulki czy granulki karmy także ścierają sobie zaczątki kamienia. Psy karmione „naturalnie” spożywają z reguły miękki pokarm, nie czyszczący tak zębów. Warto pamiętać, że skłonność do odkładania się kamienia nazębnego zwiazana jest nie tylko z dietą psa, ale i z czynnikami osobniczymi, takimi jak skład chemiczny śliny. Powoduje to, między innymi, także trudność w określaniu tempa narastania kamienia – niektóre psy mają bez wielu zabiegów do późnej starości zęby olśniewająco białe, niektóre borykają się z kamieniem przez całe życie.
Jeśli jednak, mimo wszelkich starań pojawi się na zębach naszego pupila brudno brązowy nalot (najpierw pojawia się on przy dziąsłach i od wewnętrznej, położonej bliżej języka stronie zębów), to trzeba zabrać się za jego usunięcie. Jeszcze kilkanaście lat temu kończyło się to nieuchronną wizyta u weterynarza, który w narkozie mechanicznie odpowiednim drapakiem zdejmował kamień z zębów psa. Czynność ta bywała dość kłopotliwa, jak każdy zabieg związany z usypianiem zwierzęcia. Dziś, na szczęście, nie jest to już jedyne wyjście.
Sklepy zoologiczne oferują szeroka gamę preparatów pomagających usunąć kamień z psich zębów, w najrozmaitszej formie. Najpopularniejsze bodaj są spraye, którymi wystarczy spryskać kamień, by po chwili usunąć go bez kłopotów choćby paznokciem (najczęściej sprzedawane są one pod firmą TRIXIE lub Beaphar). Równie skuteczne są owijane wokół palca gaziki, nasączone specjalnym płynem, którymi przeciera się psie zęby, łączące działanie chemiczne i mechaniczne (Beaphar, Vetzyme).
Jeśli jednak wolimy skorzystać z pomocy weterynarza, to warto poszukać lecznicy dysponującej urządzeniem o nazwie piezodent, którego stosowanie nie wymaga wprowadzania psa w narkozę.
To, iż psy w zasadzie nie chorują na próchnicę nie oznacza, że wystarczy dbać o czystość zębów, by uniknąć wszelkich kłopotów. Dość często u niektórych ras (np. buldog francuski) zdarza się przerost dziąseł, zarastających cale – niewielkie przecież – zęby. Cotygodniowa kontrola stanu uzębienia naszego pupila jest nieodzowna, by w razie niepokojących objawów udać się zawczasu do weterynarza. Również oceny weterynaryjnej wymagają wszelkie uszkodzenia szkliwa zębów, zwłaszcza u psów pracujących i biorących udział w szkoleniach obrończych, gdyż pęknięcie szkliwa wyraźnie osłabia zęby i może łatwo prowadzić do ich złamania. Stomatologia weterynaryjna nie odbiega dziś znacząco od stomatologii ludzkiej, podobnie jak protetyka.